Sơ lược về lịch sử tài sản tổng hợp và
Phiên bảnPhiên bản này của Horizon Academy đã bị lỗi thời! Để tìm phiên bản mới nhất, vui lòng truy cập: English V2 (hiện chỉ có bằng tiếng Anh)
Tài sản tổng hợp hay các loại hợp đồng phái sinh không phải là khác niệm mới. Thật ra, từ thế kỉ thứ 6 trước công nguyên tại Ai Cập, con người đã biết sử dụng các loại công cụ tài chính phức tạp trong giao dịch đầu cơ và phòng hộ.
Nói một cách đơn giản thì hợp đồng phái sinh là một loại hợp đồng giao dịch dựa trên giá của một loại tài sản cơ sở nào đó. Còn tài sản tổng hợp là khi hợp đồng phái sinh được số hóa thay vì được quản lí trên giấy tờ theo cách truyền thống. Các loại tài sản tổng hợp là dạng tài sản đặc thù của ngành công nghiệp tài sản kĩ thuật số, ngành công nghiệp mà được phát triển bằng công nghệ blockchain.
Hợp đồng phái sinh đầu tiên trong lịch sử
The first financial derivatives were akin to forward contracts which enabled the purchaser of goods Những hợp đồng phái sinh đầu tiên là những hợp đồng có đặc thù rất giống với các loại hợp đồng kì hạn. Với dạng hợp đồng này, người mua hàng hóa có thể đặt mua hàng và chốt giá tại một mức cố định trong suốt khoảng thời gian có hiệu lực của hợp đồng trong khi hang hóa có thể được giao sau.
Trong giai đoạn sơ khai này, các loại hợp đồng phái sinh đơn giản đã có thể giúp cho việc mua bán giữa các bên đối với các loại hàng hóa như dầu o liu, gạo, các loại hạt mà hoạt động trao đổi thực sự không cần phải thực hiện ngay tại thời điểm kí hợp đồng mà có thể thực hiện sau tại một thời điểm trong tương lại. Việc giao dịch như vậy giúp giảm thiểu rui ro khi giá cả hàng hóa cơ sở biến động.
Cách giao thương này mang lại lợi ích rõ ràng cho đôi bên. Bên mua thì có thể đảm bảo được sự ổn định đối với nguồn cung hàng hóa đồng thời chi phí đầu vào có thể tính toán và chắc chắn. Đối với bên bán thì ngược lại có thể luôn chắc chắn được nguồn ra để và từ cơ sở đó có thể có được sự chắc chắn trong quản lí chuỗi cung ứng cũng như quản lí hàng hóa.
Thêm nữa, các bên mua bán có thể giao dịch mua bán bằng ngân phiếu. Ngân phiếu có thể được đổi ra tiền mặt tại các ngân hàng. Chính nhờ vậy mà thương lái có thể tránh được việc mang theo trên người một lượng vàng hay tiền mặt lớn khi họ đến các chợ để thực giao thương mua bán. Từ đó giảm thiểu khả năng bị cướp bóc. Giao dịch mua bán đôi khi cũng được lưu lại trên các tấm đấy set và đây cũng chính là dạng văn bản hợp pháp và được bảo vệ bởi luật pháp.
Điều hành thị trường
Khi xã hội loài người phát triển hơn và các mối liên hệ dần trở nên phức tạp hơn thì thị trường giao dịch mua bán cũng phát triển và trở nên phức tạp hơn. Trong những ngày đầu của thị trường, hầu hết các bên giao thương đều tận dụng mua bán thông qua các hợp đồng phái sinh có dạng hợp đồng tương lai với mục đích sở hữu sớm các loại hàng hóa cơ sở mà sẽ được bàn giao khi hợp đồng đáo hạn. Tuy nhiên, khi thị trường phát triển lớn hơn và phức tạp hơn, thì điều này đã thúc đẩy việc chuẩn hóa các loại hợp đồng tương lai. Kết quả là các dạng hợp đồng với các mẫu có cấu trúc được chuẩn hóa ra đời. Chính việc chuẩn hóa này đã tạo điều kiện cho sự bùng nổ thanh khoản và tăng vọt trong khối lượng giao dịch với mục đích đầu cơ.
Không lâu sau thì hợp đồng phái sinh không còn là không gian dành riêng cho thương nhân, những người có nhu cầu chính là đảm bảo nguồn hàng và sự ổn định trong chuỗi cung ứng cho hoạt động thương mại của họ. Từ đây bắt đầu xuất hiện các nhà giao dịch đầu cơ tham gia thị trường với mục tiêu thu lời trên sự biến động giá cả của hàng hóa hơn là hướng đến sự ổn định nguồn hàng.
Từ sự bùng nổ đó, hợp đồng phái sinh nhanh chóng trở thành các công cụ được sử dụng cho những mục đích khác như cổ tức, trái phiếu, và thậm chí có thể là cho các thỏa thuận cụ thể như tàu hàng có về cảng đúng thời điểm không. Thêm vào đó, khi hoạt động giao dịch được chuyển từ các thị trường phân tán nhỏ lẻ thành một thị trường tập trung duy nhất được gọi là chợ giao dich – một mô hình sớm nhất của thị trường tài chính tập trung – các hơp đồng phái sinh thường được sang tay nhiều lần trước khi đáo hạn. Chính điều này tạo ra một thị trường giao dịch thứ cấp rất sôi động. Tất cả những sự phát triển này trong lịch sử đã đặt nền móng cho các loại thị trường giao dịch hiện nay bao gồm tài chính, hàng hóa và hợp đồng phái sinh.
Thị trường giao dịch phái sinh ngày nay
Trải qua hàng nhiều thế kỉ thì cho tới ngày nay ta vẫn thấy thị trường phái sinh vẫn tiếp tục phát triển. Từ sàn giao dịch chứng khoán Ấn Độ cho đến tập đoàn CME và sàn giao dịch NASDAQ, tổng giá trị thị trường phái sinh toàn cầu đang được định giá trong khoảng từ 558 ngàn tỉ đô la cho đến 1 triệu tỉ đô la.
Để giúp cho dễ hình dung hơn về giá trị khổng lồ này, ta có thể so sánh với tổng giá trị tài sản của thị trường Mỹ hiện nay là 53 ngàn tỉ đô la mỹ, hay tổng giá trị vàng trên thế giới là 12.36 ngàn tỉ đô la mỹ hay tổng giá trị của thị trường tiền tệ kĩ thuật số là khoảng 2 ngàn tỉ đo la mỹ.
Dù đó là hợp đồng quyền chọn chứng khoán, hay hợp đồng hoán đổi ngoại tệ hay hợp đồng tương lại bitcoin, các nhà đầu tư chưa bao giờ thiếu sự lựa chọn trong thị trường giao dịch phái sinh.
Hợp đồng tương lai vĩnh viễn và hợp đồng tương lai có thời hạn
Hợp đồng tương lai và hợp đồng kỳ hạn đều có điểm tương đồng là công cụ hỗ trợ trong việc giao dịch mua bán hàng hóa tại một mức giá xác định ở một thời điểm xác định trong tương lai. Trong khi hợp đồng kỳ hạn thì có thể thay đổi và giao dịch được thực hiện bởi 2 bên cụ thể và được hỗ trợ bởi một thứ 3 trung gian, thì hợp đồng tương lai được chuẩn hóa và thiết kế để có thể giao dịch qua các sàn giao dịch. Chính nhờ sự tập trung lại và chuẩn hóa của thị trường hợp đồng tương lai đã giúp khơi thông thanh khoản dẫn đến khối lượng giao dịch tăng nhanh vì thị trường đã bắt đầu đạt tiêu chuẩn chung để các nhà đầu tư toàn cầu tham gia vào các thị trường khác nhau bao tiền tệ, hàng hóa, tiền kĩ thuật số và thị trường sang nhượng cổ phần của các công ty đại chúng.
Hợp đồng quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn là một loại hợp đồng phái sinh mà có thể chop phép các bên mua bán quyền, nhưng không bắt buộc, tiến hành mua hoặc ban một loại tài sản cơ sở trong tương lai. Lệnh mua quyền chọn là lệnh mà một bên giao dịch tiến hành đặt mua một tài sản tại một mức giá thống nhất và ngược lai lệnh bán quyền chọn là lệnh đặt bán một tài sản tại một mức giá cố định. Để có thể tiến hành giao dịch quyền chọn, các nhà đầu tư phải trả một mức phí trước gọi là phí quyền chọn.
Cả 2 loại hợp đồng quyền chọn đều đóng góp vai trò cung cấp cho thị trường lượng thanh khoản đến từ những nhà đầu tư có nhu cầu giao dịch quyền chọn trên các loại tài sản cơ sở khác nhau. Cũng cần nhắc lại là ngoài nhu cầu giao dịch nhằm mục đích thu về lợi nhuận khi giá tài sản cơ sở biến động, hợp đồng quyền chọn cũng có giá trị giúp phòng hộ các khoản đầu tư trong khoản thời gian thị trường xảy ra biến động.
Hợp đồng hoán đổi
Hợp đồng hoán đổi được sử dụng bởi các nhà đầu tư có nhu cầu giao dịch hoán đổi từ một loại tiền tệ sang một loại tiền tệ khác trong một khoảng thời gian nhất định. Loại hợp đồng phái sinh này được sử dụng chủ yếu với mục đích phòng hộ rủi ro đối với sự thay đổi giữa tỉ giá của cặp tiền tệ hoán đổi cùng với sự thay đổi lãi suất của các ngân hàng trung ương liên quan.
Hợp đồng giao dịch dựa trên sự thay đổi
Đây là loại hợp đồng phái sinh được tạo ra nhằm theo dõi sự thay đổi sự biến động giá của một loại tài sản cơ sở nhất định như chứng khoán hay tiền kĩ thuật số và lợi nhuận thu về chính là dựa trên sự thay đổi giá giữa thời điểm mở và thời điểm đóng vị thế.
Làn ranh kế tiếp
Ngày nay, nhu cầu giao dịch hợp đồng phái sinh là lớn hơn bao giờ hết. Hơn thế nữa, cùng với sự tham gia vào thị trường của một loại tài sản mới, tài sản tiền kĩ thuật số, thì thị trường phái sinh lại tiếp tục phát triển và phân loại mạnh mẽ hơn nữa với các loại tài sản tổng hợp mới.
Tài sản tổng hợp được giao dịch và lưu lại trên các blockchains và chính tính chất này hứa hẹn sẽ cung cấp cho các nhà đầu tư một loạt những lợi điểm so với giao dịch phái sinh truyền thống như tính bảo mật, khả năng truy lịch sử giao dịch trong khi vẫn hỗ trợ ẩn danh ở một mức độ nhất định nào đó nếu cần. Ngoài ra thì bản chất không thể thay đổi dữ liệu đã ghi nhận của blockchain cũng giúp ích trong việc loại bỏ rủi ro gian lận từ các bên tham gia giao dịch.
Thêm một đặc điểm nữa là khả năng phân nhỏ và số hóa các loại tài sản bao gồm các tác phẩm nghệ thuật có giá trị sưu tầm hoặc thậm chí các tài sản dạng cổ phần của các công ty đại chúng tại Mỹ hay Trung Quốc. Đặc điểm này sẽ giúp tạo ra một làn ranh mới trong thế giới đầu tư tài chính.
Giao thức Horizon hay Horizon Protocol là cánh cửa giúp cho các nhà đầu tư có thể tiến hành giao dịch và đầu tư các loại tài sản tổng hợp bằng cách tận dụng sức mạnh của công nghệ blockchain. Các tài sản tổng hợp được niêm yết trên sàn, được biết đến với cái tên “zAssets”, là các dạng hợp đồng được tao ra để theo dõi sự biến động giá của hầu như tất cả các loại tài sản cơ sở như NFTs, REITs đến vàng, tiền tệ kĩ thuật số hay các loại hàng hóa.
Qua thời gian, khi thị trường tài chính tiếp tục phát triển thêm thì việc tiếp cận với thị trường phái sinh đã và sẽ ngày càng trở nên dễ dang hơn cho tất cả mọi người. Horizon Protocol được tạo ra giựa trên tư tưởng và tầm nhìn này. Dự án mong muốn tạo ra một nền tảng giúp cho mọi người có thể tiếp cận được thị trường phái sinh một cách đơn giản từ mọi nơi trên thế giới. Chính vì vậy BNB Chain được chọn vì nó có thể cung cấp cho người dùng một mạng lưới tốc độ và đáng tin cậy, điều mà vẫn còn thiếu trên mạng lưới chuỗi khối của Ethereum.
Whether transactions are recorded on the blockchain or on clay bricks, derivatives and synthetic assets have played a fundamental role throughout history, and Horizon Protocol is the next step in this evolution.
Cho dù các giao dịch có được lưu trên chuỗi khối hay trên các tấp bia đất set, tài sản phái sinh và tổng hợp vẫn luôn đóng một vai trò cơ bản và thiết yếu xuyên suốt chiều dài lịch sử loài người. Horizon Protocol sẽ tiếp tục sứ mệnh để trở thành một phần tiếp theo trong chuỗi tiến hóa và phát triển tự nhiên này của thị trường phái sinh.
Để có thể hiểu thêm về Horizon Protocol, ban có thể truy cập vào trang web chính của dự án www.horizonprotocol.com.
Last updated